Tegoroczny, ośmy już Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych odbył się tym razem normalnie, nie online, 27 i 28 września w Poznaniu. „Stawka większa niż biznes. Odpowiedzialne decyzje rodzin biznesowych”, tak brzmiał jego temat przewodni. Agenda Kongresu skupiona była wokół mechanizmów nadzoru właścicielskiego, takich zagadnień jak ład rodzinny, konstytucja firmy rodzinnej, fundacja rodzinna i alternatywy dla niej, rada nadzorcza oraz rada rodziny. Zabrzmi to bardzo niezręcznie, ale mówiono o profesjonalizacji rodziny. Ale tam, gdzie chodzi i poważny biznes, musi być to robione profesjonalnie i firm rodzinnych to jak najbardziej dotyczy. Nie starczyło nam niestety czasu, aby się tam wybrać - może w przyszłym roku się uda – i zdani jesteśmy na relację przekazaną nam przez organizatora. Pokazującą jednak, że dużo się tam działo i było ciekawie. Co powinno być zachętą, nie tylko zresztą dla nas, by wybrać się tam w przyszłym roku.

Rafał Korzeniewski

Organizator Kongresu - Instytut Biznesu Rodzinnego - działając na rzecz profesjonalizacji rodzin biznesowych, oprócz edukacji i prowadzonego doradztwa organizuje merytoryczne debaty, takie, jak ta, których celem jest wymiana najlepszych praktyk. Jak mówi prezes IBR, Adrianna Lewandowska – jesteśmy w okresie przyspieszonych procesów sukcesyjnych, a to wymaga uporządkowania również w zakresie nadzoru właścicielskiego.  Dlatego tematyka tegorocznego spotkania osadzona jest wokół mechanizmów nadzoru i Ładu Rodzinnego. Myśląc w perspektywie trwania firmy przez kolejne pokolenia trzeba postawić sobie kilka trudnych pytań i poszukać na nie, dobrych odpowiedzi. Dobrych dla Firmy i dla Rodziny. I w tym miejscu, zaczyna się rozmowa o sukcesji.

Praktyczne aspekty zbudowania mechanizmów, które mogą być inspiracją dla średnich i dużych biznesów rodzinnych mocno wybrzmiały w historii państwa Sosnowskich, właścicieli firmy KROSS. Unikatowe spojrzenie z różnych perspektyw przedstawili Zbigniew Sosnowski – twórca i założyciel marki Kross, Kacper Sosnowski – wiceprezes rozwoju biznesu oraz Filip Wojciechowski - prezes zarządu i Piotr Nowjalis - przewodniczący rady nadzorczej.  „Wiedzieliśmy, że do sukcesji trzeba przygotować się dobrze, profesjonalnie. Jak coś robimy, to w oparciu o doświadczenia, najlepsze praktyki, wiedzę. Dlatego zdecydowaliśmy się na opracowanie konstytucji rodzinnej, która jest dla nas bardzo ważnym dokumentem.”- podkreśla właściciel Zbigniew Sosnowski. "Od 9 lat jestem w firmie rodzinnej na stałe. Od ponad roku moim przełożonym nie jest już tata - a osoba z zewnątrz. Praca z nowym Prezesem jest dla mnie wzbogaceniem życia zawodowego, nowym doświadczeniem i wyzwaniem" - zaznaczył Kacper Sosnowski, wiceprezes i dyrektor rozwoju biznesu. „Firma Rodzinna Kross ma odpowiednią strukturę. Tak dużej firmy nie da się prowadzić jednoosobowo. W firmie działają managerowie zewnętrzni na różnych szczeblach. W Kross stawiamy na rozwój, na innowacyjność, dajemy przestrzeń na samodzielności i kreatywność"- podkreślił obecny prezes zarządu, Filip Wojciechowski. „Dobra Rada nadzorcza jest cierpliwa i wspiera Zarząd. Potrzebny jest dialog, chęć stawiana pytań i słuchania oraz szukania odpowiedzi na zadane pytania, a także przestrzeń na ryzyko. Taką przestrzeń do dobrego dialogu stworzył właściciel firmy Kross" - dodaje Piotr Nowjalis.

O odpowiedzialnym budowaniu biznesu na pokolenia oraz wartości dodanej, jaką wniósł do rodzinnego przedsiębiorstwa, opowiadał dr Adam Mokrysz, Prezes Grupy Mokate. „Bardzo ważne było dla nas to, aby nie stać się korporacją. Chcieliśmy być i jesteśmy firmą rodzinną,  pomimo tego, że znacznie się rozrośliśmy jako firma. Mamy wspaniałych ludzi, z którymi budujemy międzynarodowy już biznes rodzinny. Utalentowany zespół to jeden z elementów sukcesu rodzinnego biznesu Grupy Mokate” - zaznaczał dr Adam Mokrysz. „Nieważna jest skala, firma powinna być jak start up. Zawsze dążyć do profesjonalizacji i rozwoju. Potrzebna jest determinacja i pragnienie sukcesu” – dodaje Prezes Grupy Mokate.

Podczas uroczystego panelu Zwycięzców przyznano nagrody w konkursie Firma Rodzinna Roku – kreatorze odpowiedzialności biznesowej i społecznej. Szukamy firm, które realizują strategię uwzględniającą dobro swego otoczenia, a także wykazują się ciekawymi projektami autorskimi na rzecz pracowników, klientów, społeczeństwa lub środowiska naturalnego. Doceniając firmy rodzinne, które od lat prowadzą biznes w oparciu o wartości i zaangażowanie społeczne, postanowiliśmy wyróżnić je poprzez nadanie im tytułu Firmy Rodzinnej Roku – wyjaśnia dr Adrianna Lewandowska, Prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego.

Uroczyste wyróżnianie najbardziej wrażliwej społecznie firmie rodzinnej za 2019 przyznano firmie Werner Kenkel. W dbałości o lokalne społeczeństwa Firma Rodzinna Werner Kenkel wychodzi z założenia, że nawet najmniejszy gest może uczynić wielką zmianę w życiu człowieka. Początek takiego myślenia dał Werner Kenkel – założyciel firmy. Ich najważniejsze działania to m.in: założenie fundacji „Jesteśmy więc pomagamy”, której celem jest wspieranie środowiskowego domu samopomocy dla osób niepełnosprawnych im. Wernera Kenkel. Ponadto firma angażuje się w działalność kulturalną m. in. objęła mecenatem szereg wydarzeń o charakterze artystycznym i kulturowym. Działania ekologiczne są ważną częścią społecznej odpowiedzialności firmy. Przykłady działań firmy to ekologiczne elektrownie kogeneracyjne, elektryczne wózki widłowe, recykling odpadów, produkcja na bazie makulatury, stosowanie ekologicznych farb, ok. 900 posadzonych drzew na terenie zakładów produkcyjnych. Statuetkę odebrali właściciele firmy: Adam Kenkel prezes zarządu oraz Damian Kenkel wiceprezes zarządu.

Statuetka w kategorii Firma Rodzinna Roku 2020 została przyznana Grupie Mokate. Grupa Mokate od wielu lat obecna jest w życiu zarówno lokalnej społeczności, jak i mieszkańców innych regionów Polski. Nagrodę z rąk dr Adrianny Lewandowski odebrał Prezes Adam Mokrysz. Działania społeczne wyróżniające tę firmę rodzinną to m.in. współpraca ze Śląskim Bankiem Żywności, dzięki temu ok. 50 000 potrzebujących może liczyć na wsparcie. Grupa Mokate pracuje ze środowiskiem akademickim - organizując programy stażowe i praktyki. Dzięki temu najlepsi absolwenci mogą liczyć na podjęcie zatrudnienia w Grupie Mokate. Firma współpracuje także z Polskim Związkiem Szachowym – powołała „Akademię Szachową Mokate” i wspiera projekt Polskiego Związku Szachowego „Edukacja przez Szachy w Szkole”. Grupa ponadto współorganizuje turnieje i mistrzostwa szachowe w myśl hasła „Mokate pobudza myślenie”.

Aby pokazać sukcesję inaczej, emocjami i tym, co prawdziwie przeżywają rodziny biznesowe, wieczorem odbył się spektakl z udziałem aktorów z polskich teatrów, który wzbudził wiele emocji wśród widzów. Publiczność w wielkim skupieniu oglądała losy rodziny Smarczyńskich, która stanęła przed wyzwaniem sukcesji. Spektakl „W rodzinnym zwierciadle” według scenariusza Adrianny Lewandowskiej, reżyserii Aleksandra Machalicy z gościnnym udziałem aktorów Aleksandra i Adama Machalicy, Teresy Kwiatkowskiej i aktorki - sukcesorki Agaty Sasinowskiej oklaskiwany był długo.

Drugiego dnia Kongresu nastąpiło także uroczyste podpisanie dokumentów, zatwierdzających współpracę Instytutu Biznesu Rodzinnego z Wyższą Szkołą Humanitas w Sosnowcu i inaugurujących utworzenie nowego awangardowego kierunku studiów MBA, dedykowanego wyłącznie zarządzającym w firmach rodzinnym. Na scenie swoje podpisy złożyli Prezes Instytutu dr Adrianna Lewandowska oraz Rektor Humanitas prof. ucz. dr hab. Michał Kaczmarczyk. „Nowoczesnym managerom brakuje umiejętności komunikacji i funkcjonowania w różnych kulturach i etniczności. Musimy szukać otwartości na środowiska międzykulturowe. Dzisiejszy pracownik nie potrafi sam rozwiązywać problemów. Nie stawiamy młodych ludzi przed koniecznością podejmowania wyzwań i samodzielnego załatwiania spraw. Świadome selekcjonowanie informacji – jest cechą istotną i cenioną u pracowników – szczególnie w kwestii zarządzania informacją i oddzielania fake newsów od prawdy. Nie potrafimy zarządzać własnym czasem, własną karierą i własną ścieżką rozwoju" – o kształtowaniu postaw mówił Michał Kaczmarczyk. 

O kulturze organizacyjnej firmy rodzinnej, która stanowi kreatywną siłę w kryzysie, opowiedzieli ojciec i córka – mentor i sukcesorka Pałuckiej Drukarni Opakowań – Karolina Olejniczak i Włodzimierz Olejniczak. Ich prelekcja była pełna pasji i praktycznych wskazówek, jak budować zgrany i zaangażowany zespół. „Przekazywanie odpowiedzialności, budowanie poczucie mocy sprawczej, wyzwolenie pozytywnej dawki energii, szacunek, zaufanie, troska - receptą na zaangażowanie pracowników w PDO” – wyjaśnia Włodzimierz Olejniczak, współwłaściciel PDO. „Brak szkolenia to stagnacja, to brak postępu” - dodaje nestor. „Nic tak nie jednoczy ludzi, jak wspólny cel. A jeszcze bardziej pomoc innym" - zaznacza Karolina Olejniczak, sukcesorka. 

Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych jest platformą wymiany wiedzy z zakresu zarządzania biznesem rodzinnym. Jak co roku w gronie prelegentów znaleźli się właściciele największych polskich i zagranicznych firm rodzinnych, którzy podzielili się swoją wiedzą, doświadczeniem oraz inspiracjami. W panelach dyskusyjnych i prelekcjach wystąpili także m.in. Marcin Ochnik z Ochnik, Bogusław Kowalski z Graal, Dariusz Stasik z W.P.I.P., dr Jerzy Bar z BJ Sp z o.o., Maciej Duda z Duda Holding, Michał Łuczak i Tomasz Wróbel z Grupy Wróbel, Przemysław Mitraszewski z LPP, Adam i Damian Kenkel z Werner Kenkel, Filip Makowski z York, Krzysztof Madelski z Yes, Anna Andre z Andre Abrassive Articles, Zenon Sobiecki z Graso, Dominik Błaszak z Maro, Tomasz Łysoń z Przedsiębiorstwo Pszczelarskie Sp z o.o, Jacek Kajut z Vector, Artur Wasiak z GOH. 

Poza indywidulanymi prelekcjami odbył się szereg kameralnych warsztatów i paneli dyskusyjnych, gdzie dyskutowano o budowaniu biznesu na pokolenia, komunikacji międzygeneracyjnej, fundacjach rodzinnych, cyfryzacji, strategiach biznesu, społecznej odpowiedzialności firm rodzinnych. W Kongresie co roku bierze udział ok. 300 uczestników z firm rodzinnych z całej Polski. Reprezentują produkcję (ok. 50%), przemysł (26%), handel (21%) oraz usługi (3%). Ok. 5% firm uczestniczących w Kongresie osiąga przychody powyżej 1 miliarda PLN, łącznie realizują obroty na poziomie 40 miliardów PLN.

Instytut Biznesu Rodzinnego to Centrum Wiedzy o Firmach Rodzinnych w Polsce i za granicą. Wiodącą misją działań Instytutu jest profesjonalizacja polskich przedsiębiorstw rodzinnych poprzez doradztwo w zakresie procesu sukcesji, strategii międzypokoleniowych i Konstytucji Firm Rodzinnych, szerzenie wiedzy, dobrych praktyk, prowadzenie i publikowanie wyników badań naukowych oraz wymianę doświadczeń krajowych i zagranicznych. Każdego roku Instytut organizuje szereg wydarzeń́ dedykowanych firmom rodzinnym, które zawsze są unikatową platformą wymiany doświadczeń́ i okazją do nawiązania bezcennych relacji biznesowych.

Instytut Biznesu Rodzinnego to Centrum Wiedzy o Firmach Rodzinnych w Polsce i za granicą. Wiodącą misją działań Instytutu jest profesjonalizacja polskich przedsiębiorstw rodzinnych poprzez doradztwo w zakresie procesu sukcesji, strategii międzypokoleniowych i Konstytucji Firm Rodzinnych, szerzenie wiedzy, dobrych praktyk, prowadzenie i publikowanie wyników badań naukowych oraz wymianę doświadczeń. Każdego roku Instytut organizuje szereg wydarzeń́ dedykowanych firmom rodzinnym, które zawsze są unikatową platformą wymiany doświadczeń́ i okazją do nawiązania kontaktów biznesowych.